Axit clohidric là gì? Tính chất, công thức, điều chế, ứng dụng của HCl

Axit clohidric là gì? Tính chất hóa học của HCl ra sao? Không phải ai cũng nắm được thông tin kiến thức này. Để giúp các bạn giải đáp câu hỏi trên, VIETCHEM sẽ dành riêng bài viết dưới đây để phân tích, định nghĩa chi tiết. Nếu bạn quan tâm tới hóa chất này, đừng bỏ lỡ thông tin sau đây của chúng tôi.

Axit clohidric là gì?

Axit clohidric là một loại hóa chất được sử dụng rất nhiều hiện nay

Có thể các bạn chưa biết, axit clohidric là một trong những loại hóa chất được sử dụng nhiều hàng đầu hiện nay. Được ví von là vua của các loại hóa chất. Được ứng dụng trong rất nhiều thí nghiệm và các ngành công nghiệp sản xuất. Vừa đóng vai trò là nguyên liệu chính, vừa là chất xúc tác.

Thực tế thì axit clohydric là một hợp chất vô cơ, có tính axit rất mạnh. Hợp chất này tồn tại ở 2 dạng là dung dịch lỏng và khí. Có công thức hóa học bao gồm 2 nguyên tử: H và Cl viết là HCl. Được tạo thành từ quá trình hòa tan của khí hydro clorua trong nước. Có các tên gọi phổ biến như: axit clohidric, axit hydrochloric hoặc axit muriatic.

Từ xa xưa loại axit này được sản xuất từ axit sunfuric và muối ăn. Về sau các nhà khoa học đã sử dụng các nghiên cứu của họ để điều chế theo nhiều cách đơn giản hơn. Người ta tìm thấy một lượng axit này trong dịch vị dạ dày. Là nguyên nhân chính gây ra các bệnh lý liên quan tới dạ dày như: viêm loét dạ dày; đau dạ dày….Do tính axit mạnh nên loại chất này có khả năng ăn mòn mô trong cơ thể. Vì thế mà khi thực hiện các thí nghiệm hoặc công việc liên quan cần có bảo hộ thật tốt. Tránh ảnh hưởng tới mắt, mũi hoặc hệ hô hấp.

Công thức hóa học của axit clohidric là gì?

Công thức hóa học của axit clohidric là HCl

Axit vô cơ này được cấu thành từ 1 nguyên tử Hidro và 1 nguyên tử clp. Tạo ra từ quá trình hòa tan của khí hydro clorua trong nước. Có công thức hóa học là HCl. Axit clohidric đậm đặc nhất khi nồng độ đạt mức tối đa 40%. Ở dạng đậm đặc có thể tạo ra hiện tượng sương mù axit, xuất hiện các khói trắng mờ. Tuy nhiên nếu ở dạng loãng thì có thể sử dụng làm chất vệ sinh, lau chùi nhà cửa hoặc sản xuất công nghiệp.

Tính chất của axit clohidric HCl là gì?

1. Tính chất vật lý của HCl (axit clohidric)

HCl có các tính chất vật lý đặc trưng

• Màu sắc: Dung dịch không màu nếu quan sát ở điều kiện thường. Ngoài ra có thể tồn tại nhiều màu sắc khác nhau ở những điều kiện khác nhau như: màu vàng nhạt do lẫn tạp chất; màu khói mờ do đậm đặc; ….
• Tồn tại ở dạng khí sẽ không màu có mùi nồng sốc
• Tan nhiều trong nước hình thành dung dịch axit HCl
• Khí HCl nặng hơn không khí
• Độ hòa tan trong nước khoảng 725g/l ở nhiệt độ khoảng 20℃
• Trọng lượng phân tử là 36,5g/mol
• Điểm nóng, điểm sôi và độ pH của dung dịch HCl phụ thuộc vào nồng độ mol của dung dịch. Thay đổi theo nồng độ phần trăm từ 0-40%.
• Dung dịch axit này dễ bốc cháy và bay hơi.

2. Tổng quan tính chất hóa học của axit clohidric HCl

Một số tính chất hóa học của HCl

Axit clohidric có đầy đủ các tính chất hóa học của một axit mạnh. Để phân tích cụ thể chúng tôi sẽ đi sâu từng tính chất như sau:

Axit HCl làm đổi màu chất chỉ thị (quỳ tím)

Đây là một trong những tính chất hóa học được dùng để nhận biết các loại axit. Khi cho giấy chỉ thị quỳ tím vào dung dịch HCl sẽ xảy ra hiện tượng giấy quỳ tím chuyển dần sang màu đỏ.

Axit HCl tác dụng với bazơ

Phản ứng xảy ra tạo ra muối và nước. Có thể tham khảo một số phương trình phản ứng với sau đây:

Ca(OH)2 + 2HCl → CaCl2 + 2H2O

Fe(OH)3 + 3HCl → FeCl3 + 3H2O

Axit HCl tác dụng với oxit bazơ (oxit kim loại)

HCl tác dụng phản ứng với oxit bazơ

Phản ứng xảy ra tạo ra muối và nước. Các kim loại trong oxit vẫn giữ nguyên hóa trị ban đầu. Một số phương trình tham khảo:

Fe3O4 + 8HCl → 4H2O + FeCl2 + 2FeCl3

CaO+ 2HCl → CaCl2 + H2O

HCl tác dụng với kim loại đứng trước hydro (H) trừ Pb

Phản ứng này xảy ra khi cho axit HCl tác dụng với các kim loại đứng trước H trong dãy hoạt động hóa học để tạo ra muối và giải phóng khí H2. Phương trình cụ thể như sau:

Fe + 2HCl → FeCl2 + H2

Ca + 2HCl → CaCl2 + H2

Axit clohidric tác dụng với muối tạo ra muối mới

Phản ứng xảy ra tạo ra muối mới và axit mới. Phương trình tham khảo một số muối tác dụng như sau:

Al2CO3 + HCl → AlCl3 + H2O + CO2

AgNO3 + HCl → AgCl + HNO3

Axit clohidric HCl có tính khử

Tính chất này được thể hiện khi cho dung dịch axit tác dụng với các kim loại đứng trước nguyên tố Hidro trong dãy hoạt động hóa học.

HCl tác dụng với hợp chất có tính oxi hóa mạnh

HCl tác dụng với nhiều hợp chất có tính oxi hóa mạnh

Phản ứng xảy ra tạo khi cho HCl tác dụng với các chất oxi hóa mạnh như: KMnO4; K2Cr2O7; MnO2; KClO3…ra muối và giải phóng khí. Phương trình phản ứng tham khảo như sau:

2HCl +MnO2 → MnCl2 +Cl2 +H2O

14HCl + K2Cr2O7 → 2KCl + 2CrCl3 + 3Cl2↑ + 7H2O

16HCl + 2KMnO4 → 2KCl + 2MnCl2 + 5Cl2↑ + 8H2O

HCl là một chất điện li mạnh

HCl là một chất điện li mạnh

Hòa tan axit HCl trong nước sẽ phân ly ra ion H+ và ion Cl-. Trong quá trình hòa tan thì ion dương sẽ liên kết với H2O tạo ra H3O+ theo phương trình sau đây:

HCl + H2O → H3O+ + Cl-

Axit HCl không xảy ra phản ứng tác dụng với những chất nào?

Mặc dù được xếp vào một trong những loại hóa chất điển hình, dễ tác dụng phản ứng với nhiều chất khác nhau. Tuy nhiên HCl sẽ không phản ứng được với các chất liệt kê sau đây:

• Không tác dụng với các kim loại đứng sau nguyên tố Hidro trong dãy hoạt động hóa học. Cụ thể như: Cu; Ag; Au….
• Không tác dụng với các loại muối không tan có chứa gốc CO3, PO4 trừ K2CO3; Na2CO3; K3CO3 và Na3PO4.
• Không tác dụng với tất cả các loại axit khác.
• Không tác dụng được với các nguyên tố phi kim.
• Không tác dụng với một số oxit kim loại và oxit phi kim.

Điều chế axit clohidric HCl như thế nào?

Ở điều kiện khác nhau sẽ có phương pháp khác nhau để điều chế axit clohidric. Hôm nay VIETCHEM sẽ giới thiệu tới các bạn những cách được ứng dụng phổ biến nhất hiện nay.

1. Điều chế axit HCl trong phòng thí nghiệm đủ điều kiện

Phương pháp điều chế HCl trong phòng thí nghiệm

Trong điều kiện tại phòng thí nghiệm, axit clohidric được điều chế bằng phương pháp sunfat. Bằng cách sử dụng tinh thể muối NaCl tác dụng với axit sunfuric H2SO4 đặc. Trong điều kiện nung nóng ở nhiệt độ <250℃ hoặc > 400℃. Phương trình hóa học điều chế theo phương pháp này như sau:

• Với điều kiện nhiệt độ nung nóng <250℃ : NaCl + H2SO4 → NaHSO4 + HCl
• Với điều kiện nhiệt độ nung nóng > 400℃ : 2NaCl + H2SO4 → Na2SO4 + 2HCl

2. Điều chế axit clohidric HCl trong công nghiệp

Sơ đồ quá trình điều chế axit clohidric HCl trong công nghiệp

Trong sản xuất công nghiệp, người ta điều chế dung dịch axit HCl bằng phương pháp tổng hợp. Thực hiện đun nóng hydro và cho ở nhiệt độ phòng có điều kiện ánh sáng . Thường sẽ thu được dung dịch axit với nồng độ từ 32-34%. Phương trình điều chế theo phương pháp này cụ thể như sau:

H2 + Cl2 → 2HCl (đun nóng)

3. Điều chế bằng cách clo hóa trong sản xuất hữu cơ

Đây là phương pháp được sử dụng rất phổ biến tại một số nước phát triển. Phương trình điều chế cụ thể theo từng cách như sau:

• Nhiệt phân: C2H4 + Cl2 → C2H4Cl2 và C2H4Cl2 → C2H3Cl + HCl
• Clorua hóa ankan với gốc hidrocacbon: Cl2 + RH → RCl + HCl
• Cho phản ứng trao đổi gốc Clo với HF: RCl + HF → RF + HCl
• Tổng hợp tetrafloeten từ quá trình nhiệt phân clodiflometan: 2 CHF2Cl → CF2=CF2 + 2 HCl
• Điều chế từ việc đốt rác thải hữu cơ có chứa Clo: C4H6Cl2 + 5O2 → 4CO2 + 2H2O + 2HCl
• Điều chế bằng cách hydrat hóa clorua của kim loại nặng: 2FeCl3 + 6H2O → Fe2O3 + 3H2O + 6HCl

Các ứng dụng của axit clohidric HCl phổ biến hiện nay

Theo thống kê thì axit HCl là loại hóa chất hàng đầu hiện nay, được sử dụng rất nhiều trong ngành công nghiệp sản xuất. Trung bình mỗi năm nước ta tiêu thụ tới 20 triệu tấn HCl. Trong đó các ứng dụng phổ biến phải kể tới như:

1. Ứng dụng trong công ngành công nghiệp sản xuất thép

HCl hỗ trợ trong việc tẩy gỉ sắt thép

HCl thường được dùng để tảy gỉ thép đã bị oxy hóa lâu ngày dẫn tới han gỉ. Bằng cách sử dụng một lượng dung dịch HCl vừa đủ có nồng độ 18% để tẩy các gỉ cacbon khiến bề mặt thép trở lại như mới. Quá trình tẩy gỉ sẽ diễn ra phản ứng theo phương trình sau:

Fe2O3 + Fe + 6 HCl → 3 FeCl2 + 3 H2O (Tẩy thép gỉ)

2. Ứng dụng trong công nghệ sản xuất các hợp chất hữu cơ

Các công ty, đơn vị sản xuất thường sử dụng axit clohidric HCl để tạo ra vinyl clorua và dicloetan. Phục vụ trong việc sản xuất nhựa PVC hoặc than hoạt tính. Phản ứng xảy ra trong quá trình này theo phương trình hóa học sau:

2 CH2=CH2 + 4 HCl + O2 → 2 ClCH2CH2Cl + 2 H2O

gỗ + HCl + nhiệt → than hoạt tính

2. Ứng dụng trong công nghệ sản xuất các hợp chất vô cơ

Một trong những ứng dụng quan trọng hàng đầu hiện nay của axit HCl là sản xuất các chất vô cơ như: chất trợ lắng PAC; muối canxi clorua; niken clorua mạ bằng điện. Bằng cách thực hiện các phản ứng axit-bazo. Các hợp chất vô cơ này được ứng dụng trong xử lý nước thải, chất keo tụ tạo bông. Hoặc trong ngành công nghiệp sản xuất giấy và nước giải khát.

3.Hỗ trợ trong công nghiệp khai thác dầu khí

Người ta thường sử dụng dung dịch axit HCl để bơm vào trong các tầng đá giếng dầu. Với mục đích hòa tan phần nào đó đá để tạo ra lỗ rỗng lớn hơn thuận lợi cho việc khai thác.

4. Dùng axit HCl để kiểm soát và trung hòa độ pH (để xử lý nước hồ bơi)

Dung dịch HCl 32% dùng để xử lý nước bể bơi

Ứng dụng này được sử dụng rất phổ biến hiện nay. Đặc biệt là để xử lý nước bể bơi. HCl nồng độ 32% sẽ giúp cân bằng độ pH trong hồ bơi hiệu quả nhất. Nếu nước trong bể bơi có hiện tượng đục, xuất hiện cặn đồng tạo vôi trong đường ống. Nếu cứ để hiện tượng này kéo dài có thể gây ra các hỏng hóc không hay cho hệ thống đường ống. Vì vậy nếu clo trong nước dư, độ pH quá cao thì nguồn nước sẽ bị phân tán. Điều này làm giảm tác dụng của việc khử khuẩn bằng clo. Nên rất cần sử dụng dung dịch HCl để trung hòa và kiểm soát độ pH.

5. Một số ứng dụng khác của HCl

Ngoài những ứng dụng chính trên, người ta thường sử dụng loại axit này để táo sinh trao đổi ion. Thực hiện rửa các cation từ các loại nhựa đã khử khoáng. Dùng nhiều trong các ngành công nghiệp hóa chất, sản xuất nước uống và một số ngành công nghiệp thực phẩm khác. Bên cạnh đó loại axit này còn được ứng dụng trong việc xử lý da, làm chất tẩy rửa nhà cửa. Và một số phản ứng hóa học có liên quan tới axit này trong công nghệ sản xuất thực phẩm- chất phụ gia thực phẩm như: fructose; aspartame; axit citric; lysine…

Khi sử dụng và bảo quản axit clohidric cần lưu ý những gì?

1. Lưu ý khi sử dụng axit HCl

• Vì là axit có tính ăn mòn cao nên khi tiếp xúc sử dụng cho công tác thí nghiệm, sản xuất cần trang bị đồ bảo hộ lao động đầy đủ như: găng tay, khẩu trang, mặt nạ phòng độc và kính bảo hộ….
• Cẩn thận trong khi sử dụng, tránh tình trạng làm axit vương vãi ra ngoài. Khi bị bắn axit ra ngoài cần được xối rửa ngày chỗ đó.
• Nếu không may bị axit HCl bắn vào người thì khẩn trương xối nước nhiều lần để tránh cảm giác bỏng rát. Bắn vào mắt phải đưa ngay tới các cơ sở y tế gần nhất sơ cứu và xử lý.

2. Lưu ý trong vấn đề bảo quản

Bảo quản HCl đúng cách theo tiêu chuẩn bảo quản hóa chất

• Nên bảo quản hóa chất tại nơi khô thoáng, tránh ánh nắng trực tiếp và tránh ẩm ướt.
• Nhà kho chứa hóa chất cần phải có phương án dự phòng trong trường hợp hóa chất bị đổ bể hoặc bắn ra ngoài.
• Các dụng cụ thiết bị sử dụng trong kho chứa hóa chất phải có khả năng chống chịu lại tính ăn mòn của axit.
• Tránh để axit cùng với các kim loại và vật liệu dễ cháy nổ.

Giải đáp một số thắc mắc thường gặp với axit Clohidric

1. Quá trình tạo ra axit clohydric trong dạ dày như thế nào?

HCl được phát hiện có trong dịch vị của dạ dày. Được tạo thành từ các tế bào ở thành bụng, chúng dùng năng lượng ATP để trao đổi các ion kali với các ion hydro của tế bào thành dạ dày. Chính vì thế dẫn tới hiện tượng xuất hiện cả ion hydro và clorua trong dạ dày. Điều này dẫn tới tình trạng đau dạ dày ở nhiều người.

2. Tính độc hại của axit Clohidric HCl như thế nào?

Dung dịch axit HCl được xếp vào một trong những loại hóa chất nguy hiểm. Khi cơ thể người tiếp xúc với dung dịch này hoặc hít phải sẽ gây hiện tượng ăn mòn da và ngứa phổi. Ảnh hưởng tới đường hô hấp, có thể dẫn tới tê liệt hệ thần kinh trung ương. Theo nghiên cứu thì hít phải liều lượng lớn rất dễ gây ra các bệnh về đường ruột – dạ dày và chứng suy giảm thị lực.

3. Axit HCl có cháy không?

Bản thân axit HCl sẽ không dễ cháy, nhưng lại có thể dễ dàng phản ứng với các chất sunfua, cacbua, photphua hoặc boride để tạo ra các loại hóa chất có tính dễ cháy nổ cao. Vì thế cần hết sức cẩn trọng khi thực hiện các thí nghiệm liên quan.

Mua axit clohidric HCl ở đâu uy tín, chất lượng?

VIETCHEM- đơn vị uy tín cung cấp axit HCl

Nếu bạn đang có nhu cầu tìm mua dung dịch axit HCl trên thị trường, hãy tới với công ty

CP XNK Hóa Chất và Thiết Bị Kim Ngưu – VIETCHEM. Chúng tôi là một trong những địa chỉ uy tín, tin cậy hàng đầu hiện nay. Cung cấp ra thị trường các loại hóa chất công nghiệp, hóa chất tinh khiết….Bạn sẽ không tìm được đơn vị nào cung cấp sản phẩm chất lượng và có nguồn gốc rõ ràng uy tín giống như đơn vị của chúng tôi. Ngoài ra khi mua hóa chất tại VIETCHEM bạn sẽ nhận được những lợi ích tuyệt vời như:

• Đội ngũ nhân viên, kỹ thuật viên tư vấn nhiệt tình, sẵn sàng hỗ trợ khách hàng. Giải đáp mọi thắc mắc, vấn đề tồn đọng liên quan tới sản phẩm.
• Quy trình vận chuyển – giao hàng nhanh chóng, tuân thủ đúng theo quy định về vận chuyển hóa chất. Đảm bảo sản phẩm khi cung cấp tới tay khách hàng phải nguyên đai nguyên kiện. Không để rò rỉ hóa chất ra môi trường, an toàn tuyệt đối.
• Xuất xứ sản phẩm rõ ràng, cam kết về chất lượng.
• Giá thành phù hợp, phải chăng: VIETCHEM là đơn vị sản xuất và nhập hóa chất trực tiếp. Vì thế giá thành luôn mềm và nhiều ưu đãi cho khách hàng.
• Chiết khấu cao với những đơn hàng lớn; đặt lợi ích của khách hàng lên hàng đầu.

Tổng kết

Có lẽ sau những thông tin mà chúng tôi chia sẻ trên bạn đã có câu trả lời cho mình về vấn đề “ axit clohidric là gì? Tính chất hóa học ra sao và điều chế bằng cách nào? Cùng những ứng dụng không thể thiếu trong sản xuất và cuộc sống.

Nếu bạn còn bất cứ câu hỏi thắc mắc nào cần giải đáp, có thể liên hệ trực tiếp với chúng tôi theo thông tin sau:

• Hotline: 0826 010 010 – 0963 029 988
• Địa chỉ văn phòng: Số 9 Ngõ 51, Lãng Yên, Hai Bà Trưng – Hà Nội
• Website: vietchem.com.vn.

Chúng tôi sẽ tổng hợp và giải đáp dần các thắc mắc của khách hàng một cách nhanh nhất. Rất cảm ơn các bạn đã dành 2’ để cùng chúng tôi tìm hiểu. Đừng tiếc một lượt share bài viết lên tường cá nhân Facebook của mình để nhiều người được tiếp cận với thông tin về axit clohidric là gì nhé! Mỗi ngày chúng tôi đều có những cập nhật những thông tin mới. Vì thế mà bạn có thể ghé thăm hàng ngày tại website https://ammonia-vietchem.vn/ để biết nhiều thông tin bổ ích khác nữa nhé!

Xem thêm:

• Axit sunfuric là gì? Tính chất, ứng dụng và cách sản xuất H2SO4

• Clo là gì? Khí Clo có độc không? Tính chất, ứng dụng của Clo